امنیت دریایی در دوران چالش‌های بی‌سابقه
به گزارش مشرق، اندیشکده مرصاد در مطلبی در تلگرام نوشت:
موسسه تحلیل تجارت دریایی The Maritime Executive در گزارشی از لزوم تغییر ساختار تجارت دریایی جهانی‌سازی از وقایع درگیری های دریا سرخ گفته و می‌نویسد:
صنعت دریانوردی در چند سال اخیر با دوره‌ای بی‌سابقه از اختلالات از جمله بحران دریای سرخ و جنگ اوکراین تا تهدیدهای مداوم دزدی دریایی در جنوب شرق آسیا روبرو بوده است.
تجربه‌های کسب‌شده در مواجهه با این چالش‌ها، شیوه نگاه جهانی به امنیت دریایی را بازتعریف کرده است.
بر اساس تجربه گسترده در تدوین راهنمای امنیت دریایی اتاق بین‌المللی کشتیرانی و مشاهدات میدانی بحران‌های اخیر، مشخص است که تاب‌آوری صنعت آزمایش شده و اثبات شده است، اما چالش‌های مهمی همچنان پیش‌رو هستند.
چشم‌انداز در حال تغییر امنیت دریایی نیازمند تغییر از تمرکز جغرافیایی به رویکرد جامع مبتنی بر تهدید است.
جدیدترین دستورالعمل‌های امنیت دریایی، بهترین شیوه‌های مدیریت (BMP) این تحول را نشان می‌دهند و از توصیه‌های منطقه‌ای به چارچوبی جهانی منتقل شده‌اند که امکان ارزیابی دقیق تهدیدها برای هر سفر را فراهم می‌کند.
این تغییر صرفاً یک تحول مستندات نیست؛ بلکه تغییر فلسفی در مدیریت امنیت پیشگیرانه محسوب می‌شود.
چیدمان متوالی دستورالعمل‌های مدرن BMP این امکان را به شرکت‌ها می‌دهد که از اپراتورهای تک‌کشتی تا ناوگان‌های صدکشتی، استانداردهای امنیتی یکسان را اعمال کنند.
نقطه قوت این رویکرد در جهانی بودن آن است؛ فرایند ارزیابی تهدید به‌طور بنیادین جهانی است و ادغام آن در فرهنگ امنیتی شرکت‌ها بدون شک امنیت کل صنعت را تقویت کرده است.
با این حال، کارآمدی اقدامات امنیتی همچنان وابسته به نوع تهدید است. آنچه در یک موقعیت ضروری است، ممکن است در موقعیت دیگر بی‌اهمیت باشد و این ضرورت ارزیابی‌های تهدید و ریسک مختص هر سفر را تأکید می‌کند، نه پیروی از پروتکل‌های امنیتی یکسان.
این رویکرد دقیق نشان می‌دهد که امنیت دریایی با راه‌حل‌های کلی قابل حل نیست، هرچند چارچوب ارزیابی به‌طور جهانی قابل استفاده است.
پیچیدگی تهدیدهای دریایی مدرن نیازمند راهنمایی جامع است که از دزدی دریایی سنتی تا حملات سایبری و تروریسم را پوشش دهد، مسائلی که در راهنمای امنیت دریایی ICS به‌طور کامل بررسی شده‌اند.
بحران جاری دریای سرخ شاید بزرگ‌ترین چالش امنیت دریایی سال‌های اخیر باشد. این بحران اثرات عملیاتی عمیقی داشته است و ۶۰ درصد تجارت از مسیر معمول دریای سرخ به دور کیپ‌تاون هدایت شده است.
با این حال، با وجود این تغییر مسیر، تاب‌آوری صنعت موجب شده تا تأثیر مالی کاهش یابد و افزایش قیمت پیش‌بینی‌شده برای مصرف‌کنندگان رخ ندهد.
استراتژی‌های پاسخ صنعت نتایج متفاوتی داشته‌اند. تغییر مسیر به‌طور قابل توجهی محیط هدف در دریای سرخ را کاهش داده، اما متأسفانه حملات و پیامدهای تلخ آن برای دریانوردان همچنان ادامه دارد.
نکته مثبت آن است که افزایش چشمگیر آگاهی از وضعیت دریایی، با کمک مأموریت‌های نیروی دریایی در منطقه، مزایای امنیتی موضعی فراهم کرده و امکان ارزیابی دقیق تهدیدهای مختص هر سفر را برای شرکت‌ها مهیا ساخته است.
مهم‌تر از همه، بحران یک معماری گزارش‌دهی و اطلاعاتی نمونه ایجاد کرده که نشان‌دهنده همکاری مؤثر صنعت با نهادهای نظامی است؛ مدلی که باید در هر بحران امنیتی مشابه تکرار شود.
جنگ اوکراین ابتدا منجر به محاصره تجارت شمال غرب دریای سیاه شد، اما راه‌حل‌های نوآورانه عملیات را به سطوح شگفت‌آور بازگردانده‌اند.
جریان‌های تجاری اکنون به سطح پیش از جنگ بازگشته‌اند و نشان‌دهنده سازگاری فوق‌العاده صنعت است. ابتکار غلات دریای سیاه راه‌حل دیپلماتیک و عملیاتی منحصربه‌فردی برای چالش‌های مرتبط با جنگ ارائه داد.
راهروی انسانی بعدی جریان تجارت به بنادر اوکراین را حفظ کرده، هرچند تهدیدهای مین و خسارات جانبی به زیرساخت‌های بندری همچنان وجود دارد.
این موفقیت نشان می‌دهد تغییرات بلندمدت در الگوهای کشتیرانی دریای سیاه ممکن است حداقلی باشد، زیرا جریان‌های تجاری به‌سرعت به حالت عادی بازگشته‌اند.
فعالیت در مناطق جنگی یا خطرناک نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت ریسک پیچیده است، همان نوع راهنمای عملی که منابع امنیتی مدرن باید به حرفه‌ای‌های دریانوردی ارائه دهند.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.
