در این محتوا تلاش شده تا به‌صورت جامع به آشنایی با دیستروفی عضلانی در بزرگسالان، روش‌های تشخیص دقیق بیماری و گزینه‌های درمانی موجود (سنتی و نوین) پرداخته شود.

به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، دیستروفی عضلانی گروهی از بیماری‌های ژنتیکی پیشرونده است که باعث ضعف تدریجی عضلات و محدودیت در حرکت می‌شود. اگرچه برخی انواع این بیماری از دوران کودکی بروز می‌یابند، اما در بسیاری از افراد، علائم تا بزرگسالی به‌صورت خفیف باقی می‌ماند یا دیر تشخیص داده می‌شود.
در این محتوا تلاش شده تا به‌صورت جامع به آشنایی با دیستروفی عضلانی در بزرگسالان، روش‌های تشخیص دقیق بیماری و گزینه‌های درمانی موجود (سنتی و نوین) پرداخته شود. آگاهی از نشانه‌ها، پیگیری درمان‌های ترکیبی و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا کند.

دیستروفی عضلانی چیست؟

دیستروفی عضلانی (Muscular Dystrophy) به اختلالاتی اطلاق می‌شود که در آن به‌دلیل نقص ژنتیکی در تولید یا عملکرد پروتئین‌های حیاتی عضله، بافت عضلانی به‌مرور تحلیل می‌رود. بیماری می‌تواند ارثی یا حاصل جهش ژنی جدید باشد. انواع مختلفی از دیستروفی وجود دارد که از نظر محل درگیری، سن بروز و شدت علائم با یکدیگر متفاوت‌اند.

انواع دیستروفی عضلانی و تفاوت آن‌ها

دیستروفی عضلانی یک عنوان کلی برای گروهی از بیماری‌های ژنتیکی است که موجب ضعف تدریجی و تحلیل عضلات می‌شود. هر نوع از این بیماری الگوی خاصی از عضلات درگیر، سن شروع، شدت علائم و نحوه پیشرفت دارد. در ادامه به مهم‌ترین انواع دیستروفی عضلانی و تفاوت‌های آن‌ها در بزرگسالان پرداخته می‌شود:

دیستروفی عضلانی دوشن (Duchenne Muscular Dystrophy)

این نوع، شدیدترین و زودرس‌ترین نوع دیستروفی عضلانی است و معمولاً در دوران کودکی، پیش از سن ۵ سالگی، آغاز می‌شود. رسیدن به بزرگسالی در این بیماران نادر است، اما در صورت بقا، بیمار به مراقبت‌های تنفسی، استفاده از ویلچر و تجهیزات حمایتی نیاز خواهد داشت. ضعف پیشرونده عضلات پا، کاهش توان راه رفتن، نارسایی قلبی و تنفسی و انحراف ستون فقرات از جمله علائم اصلی هستند. علت این بیماری، فقدان کامل پروتئین دیستروفین در عضله است.

دیستروفی عضلانی بکر (Becker Muscular Dystrophy)

این بیماری شباهت زیادی به دوشن دارد اما با شدت کمتر و پیشرفتی کندتر. شروع بیماری اغلب در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی اتفاق می‌افتد. در بزرگسالان، ضعف عضلات ران و لگن، دشواری در بالا رفتن از پله‌ها و خستگی زودهنگام دیده می‌شود. بسیاری از بیماران تا دهه ۴۰ یا ۵۰ زندگی فعالیت مستقل دارند، اما ممکن است در ادامه نیازمند ویلچر شوند. برخلاف دوشن، این بیماران میزان اندکی از دیستروفین را تولید می‌کنند.

دیستروفی عضلانی لیمب‌گیردل (Limb-Girdle Muscular Dystrophy)

ویژگی اصلی این نوع، درگیری تدریجی عضلات کمربند لگنی و شانه است. سن شروع بسیار متغیر است و ممکن است از نوجوانی تا بزرگسالی رخ دهد. در بزرگسالان، علائمی مانند دشواری در برخاستن از زمین، ایستادن از صندلی، حمل اشیای سنگین و ناپایداری در راه رفتن دیده می‌شود. سرعت پیشرفت بیماری به نوع ژنتیکی آن بستگی دارد و ممکن است آهسته یا سریع باشد. این بیماری هم مردان و هم زنان را درگیر می‌کند و در مواردی باعث محدودیت حرکتی شدید می‌شود. با انجام آزمایش در یک آزمایشگاه ژنتیک معتبر می‌توان پیشگیری و از رشد این بیماری جلوگیری کرد.

دیستروفی عضلانی میوتونیک (Myotonic Dystrophy)

این نوع شایع‌ترین نوع دیستروفی عضلانی در بزرگسالان است و معمولاً بین دهه‌های ۲۰ تا ۴۰ زندگی بروز می‌یابد. علائم شامل سختی در شل کردن عضلات پس از انقباض (میوتونی)، ضعف عضلات صورت، گردن، دست و پا، ریزش مو، آب‌مروارید، مشکلات قلبی و اختلالات غددی مانند دیابت هستند. علت ژنتیکی آن تکرار توالی CTG در ژن DMPK است. این بیماری ماهیتی پیشرونده و چندسیستمی دارد و گاهی با افسردگی یا خواب‌آلودگی اشتباه گرفته می‌شود.

دیستروفی عضلانی فاسیواسکاپولوهومرال (Facioscapulohumeral MD)

این نوع عضلات صورت، شانه و بازو را درگیر می‌کند و از نوجوانی تا حدود دهه سوم زندگی آغاز می‌شود. در بزرگسالان، افتادگی پلک، ناتوانی در بستن کامل چشم، مشکل در بالا آوردن بازوها و عدم تقارن عضلات صورت دیده می‌شود. این نوع بیماری به‌طور کلی پیشرفت کندی دارد، اما در برخی موارد ممکن است منجر به ناتوانی شدید شود. به‌دلیل بروز تدریجی علائم، تشخیص آن گاهی سال‌ها به تأخیر می‌افتد.

دیستروفی عضلانی دیستال (Distal Muscular Dystrophy)

در این نوع، عضلات انتهایی اندام‌ها مانند مچ، انگشتان و ساق پا درگیر می‌شوند. شروع بیماری معمولاً در دهه سوم تا پنجم زندگی رخ می‌دهد. ضعف دست هنگام نوشتن یا گرفتن اشیاء، دشواری در بالا رفتن از پله‌ها و گاه درگیری عضلات تنفسی یا بلع از علائم آن است. پیشرفت بیماری آهسته ولی برگشت‌ناپذیر است و در برخی موارد با بیماری‌های نورولوژیکی اشتباه گرفته می‌شود.

دیستروفی عضلانی امری دریفوس (Emery-Dreifuss MD)

این نوع هم عضلات اسکلتی و هم عضلات قلبی را درگیر می‌کند. شروع علائم معمولاً در اواخر کودکی یا اوایل بزرگسالی است. بیماران محدودیت در حرکت مفاصل (به‌ویژه آرنج و گردن)، ضعف عضلات شانه و ساق پا و اختلالات قلبی مانند آریتمی یا بلاک AV دارند که ممکن است تهدیدکننده حیات باشد. اگرچه پیشرفت بیماری قابل کنترل است، اما نیاز به پایش قلبی مادام‌العمر وجود دارد و در برخی موارد استفاده از پیس‌میکر ضروری است.

دیستروفی عضلانی مادرزادی (Congenital MD)

این نوع از نوزادی یا اوایل کودکی آغاز می‌شود، اما در موارد خفیف ممکن است تا بزرگسالی تشخیص داده نشود. در بزرگسالان، سفتی عضلات، انحراف ستون فقرات (اسکولیوز)، ضعف حرکتی و گاهی مشکلات شناختی مشاهده می‌شود. پیشرفت بیماری نسبت به سایر انواع آهسته‌تر است اما معمولاً ثابت باقی می‌ماند. به‌دلیل تنوع ژنتیکی بالا، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های ژنتیکی گسترده برای تشخیص وجود داشته باشد.

علائم دیستروفی عضلانی در بزرگسالان

علائم دیستروفی عضلانی در بزرگسالان بسته به نوع بیماری، ژن درگیر و سطح پیشرفت متفاوت است، اما به‌طور کلی روند بیماری آهسته و پیشرونده است. برخلاف کودکان، که معمولاً علائم شدیدتر و سریع‌تری دارند، در بزرگسالان بسیاری از نشانه‌ها سال‌ها به‌آرامی بروز می‌کنند و ممکن است با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شوند.با بروز مشکلات حرکتی، مراجعه به دکتر ارتوپد مجرب برای بررسی وضعیت مفاصل و ارائه راهکارهای حمایتی ضروری است. در ادامه، شایع‌ترین علائم را با جزئیات بررسی می‌کنیم:

خستگی زودرس و گرفتگی عضلات

بیماران اغلب از خستگی بیش‌ازحد پس از فعالیت‌های ساده شکایت دارند. این خستگی می‌تواند با درد عضلانی، اسپاسم یا گرفتگی همراه باشد. در دیستروفی میوتونیک، گرفتگی عضله پس از فعالیت فیزیکی بسیار رایج است، و به آن میوتونی گفته می‌شود. برای تشخیص افتراقی دیستروفی عضلانی از سایر اختلالات عصبی مانند نوروپاتی یا ALS، مشاوره با دکتر مغز و اعصاب نقش کلیدی دارد

ضعف تدریجی عضلات

شایع‌ترین نشانه دیستروفی عضلانی، کاهش تدریجی قدرت عضلات است. این ضعف معمولاً از عضلات لگن و ران‌ها یا شانه‌ها آغاز می‌شود و در مراحل بعدی عضلات دیگر مانند بازو، صورت، یا عضلات تنفسی را درگیر می‌کند.در دیستروفی لیمب‌گیردل، ضعف عضلات ران و شانه شایع است؛ در نوع میوتونیک یا فاسیواسکاپولوهومرال، ضعف در صورت و شانه‌ها برجسته‌تر است.

دشواری در برخاستن، راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها

بسیاری از بیماران بزرگسال مبتلا به دیستروفی عضلانی از مشکل در انجام حرکات ساده روزمره مانند:

برخاستن از حالت نشسته

بالا رفتن از پله‌ها

ایستادن طولانی‌مدت

حفظ تعادل هنگام راه رفتن
شکایت دارند. این موارد به دلیل ضعف در عضلات مرکزی بدن و ناپایداری مفاصل رخ می‌دهد.

افتادن‌های مکرر

ضعف عضلات پا و اختلال در حفظ تعادل، منجر به زمین‌خوردن‌های مکرر می‌شود، به‌خصوص هنگام راه رفتن روی سطوح ناصاف یا در هنگام چرخیدن ناگهانی. این علامت به‌ویژه در بیماران مبتلا به دیستروفی دوشن، بکر یا لیمب‌گیردل مشاهده می‌شود.

آریتمی قلبی یا نارسایی قلبی

در برخی انواع دیستروفی عضلانی مانند امری دریفوس یا میوتونیک، عضلات قلب نیز درگیر می‌شوند. این درگیری می‌تواند به آریتمی، بلوک‌های قلبی، یا حتی نارسایی منجر شود.بیماران ممکن است نیاز به نصب پیس‌میکر یا بررسی‌های دوره‌ای قلبی داشته باشند.

سفتی عضلات (میوتونی)

میوتونی یا تأخیر در شل شدن عضلات پس از انقباض، یکی از علائم اختصاصی دیستروفی عضلانی میوتونیک است. برای مثال، بیمار پس از فشردن مشت، نمی‌تواند بلافاصله انگشتان را باز کند. این سفتی معمولاً در دست‌ها، فک یا زبان بروز می‌کند و ممکن است با استرس یا سرما تشدید شود.

اختلال در عملکرد تنفسی یا بلع

در مراحل پیشرفته بیماری، عضلات مسئول تنفس (مانند دیافراگم) یا عضلات بلع درگیر می‌شوند. نشانه‌های آن می‌تواند شامل:

نفس‌نفس زدن در هنگام صحبت

بیدار شدن مکرر در شب با احساس خفگی

سرفه‌های خفیف پس از بلع مایعات یا غذا

علائم دیگر (غیراختصاصی ولی قابل توجه)

ناتوانی در جمع‌کردن صورت یا خندیدن (در نوع فاسیواسکاپولوهومرال)

کاهش دامنه حرکتی مفاصل (در نوع امری دریفوس)

اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) به دلیل ضعف عضلات پشتیبان

افسردگی و اضطراب ناشی از کاهش توانایی جسمی و وابستگی به دیگران

روش‌های تشخیص دیستروفی عضلانی در بزرگسالان

تشخیص دیستروفی عضلانی ترکیبی از ارزیابی‌های بالینی، آزمایشگاهی و ژنتیکی است:

بررسی سابقه خانوادگی

معاینه بالینی عملکرد عضلات

آزمایش خون برای اندازه‌گیری آنزیم CK

الکترومیوگرافی (EMG)

MRI عضلات

بیوپسی عضله

آزمایش ژنتیک (مهم‌ترین روش برای تشخیص قطعی نوع بیماری)

درمان دیستروفی عضلانی در بزرگسالان

درمان با باروی جدید دیستروفی عضلانی

در سال‌های اخیر، داروی جدید دیستروفی عضلانی مانند Eteplirsen برای نوع دوشن (DMD) تأیید شده است. این دارو با مکانیسم "پرش اگزون" به بدن کمک می‌کند پروتئین ناقص دیستروفین را تا حدی بازسازی کند و سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهد.
درمان دیستروفی عضلانی با طب سوزنی:
برخی بیماران از طب سوزنی برای کاهش درد عضلانی، بهبود خواب و ارتقاء کیفیت زندگی استفاده می‌کنند. اگرچه شواهد علمی درباره اثربخشی قطعی آن محدود است، اما به‌عنوان مکمل می‌تواند نقش حمایتی داشته باشد.

درمان گیاهی دیستروفی عضلانی

مصرف گیاهان ضدالتهاب مانند زنجبیل، زردچوبه، پنیرک یا کندر در طب گیاهی توصیه می‌شود. این روش بیشتر با هدف کاهش التهاب و اسپاسم عضلانی انجام می‌شود و نباید جایگزین درمان اصلی باشد.
درمان دیستروفی عضلانی با طب سنتی:
در طب سنتی ایرانی، رویکردهایی مانند اصلاح مزاج، تقویت عملکرد طحال و کبد، افزایش گردش خون عضلات و تجویز ترکیبات گیاهی برای بهبود وضعیت عضلات پیشنهاد می‌شود. این روش‌ها باید حتماً تحت نظر پزشک طب سنتی انجام شود.

درمان دیستروفی عضلانی با سلول‌های بنیادی

یکی از امیدوارکننده‌ترین روش‌های در دست پژوهش، درمان با سلول‌های بنیادی است. این روش سعی دارد با بازسازی فیبرهای عضلانی و کاهش آسیب ژنتیکی، عملکرد عضلات را تا حدی احیا کند. مطالعات اولیه در کشورهای پیشرفته نتایج مثبتی داشته اما هنوز به مرحله درمان قطعی نرسیده است.

دیستروفی عضلانی در بزرگسالان، اگرچه چالش‌برانگیز است، اما با تشخیص به‌موقع، مراقبت چندرشته‌ای، توانبخشی مداوم و استفاده از روش‌های نوین درمانی، قابل مدیریت خواهد بود. بیماران نیازمند حمایت مداوم از سوی پزشک، خانواده و متخصصان توانبخشی هستند تا استقلال حرکتی و کیفیت زندگی خود را حفظ کنند.

این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.

کد خبر 6552009

• «رفیق» همپای نوجوانان در مسیر اربعین قدم می‌گذارد

• نقش آفرینی دانش بنیان‌ها در گذر از خام فروشی و توسعه اقتصادی کلید خورد

• افزایش ۷۰۰ درصدی حملات سایبری ایران علیه اسرائیل

• یک کشته و ۱۶ زخمی در پی برخورد اتوبوس با قطار باری در روسیه

• ۶ کارگر در حادثه معدن در جنوب هند جان باختند

• بیش از ۳۲ هزار نفر در سامانه سماح ثبت‌نام کردند

• دبیر ستاد هفته دولت در بوشهر منصوب شد

• اطلاعیه قطعی آب در برخی مناطق تبریز

• از قهرمان‌سازی تا قهرمان‌سوزی رسانه‌ای؛ سحر امامی را تمام نکنید

• ظرفیت‌های دریا در بوشهر مغفول مانده است

• ثبت بیش از ۳۳هزار تردد در یک روز از مرز خسروی؛ ترددها از ۱۱۷ هزار گذشت

• رژیم موثر برای کاهش وزن و پیشگیری از بیماری‌های متابولیک

• کدام استانها چهارشنبه تعطیل هستند

• تیر خلاص بازیکن پرسپولیس به مدیریت باشگاه استقلال!

• تکرار ادعای آمریکا، فرانسه و انگلیس علیه برنامه هسته ای ایران

• فردا چهارشنبه ۱۵ مردادماه خراسان رضوی تعطیل است

• حمله موشکی دوباره یمن به اسرائیل+ فیلم

• مقام ارشد روس: در پاسخ به تهدید ناتو، محدودیت استقرار موشکی برداشته شد

• اصلانیان: در پرسپولیس «اسم» بازی نمی‌کند؛ تراکتور شانس اول قهرمانی است

• جنگ روانی با سلاح شایعه؛ حمله‌ای بی‌مرز به ذهن مردم

• 

  روزنامه‌های صبح سه‌شنبه ۱۴ مرداد ۱۴۰۴

• 

  روزنامه‌های صبح دوشنبه ۱۳ مرداد ۱۴۰۴