مکانیسم ماشه؛ ابزار بازگشت اروپا به صحنه‌ی بین‌الملل

به گزارش مشرق، علی قاسمی فعال رسانه در تلگرام نوشت:

پرسش اساسی مطرح‌شده پس از اقدام و نامه‌نگاری سه کشور اروپایی در مورد مکانیسم ماشه — که بسیار نیز تکرار شده — درباره اثرات تحریم‌های شورای امنیت است. در پاسخ باید گفت که طبق مفاد قطعنامه‌ها (از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ به عنوان گسترده‌ترین مورد)، این تحریم‌ها تنها بر بخشی از صنایع هسته‌ای و نظامی ایران متمرکز هستند. برای مثال، این قطعنامه‌ها به کشورها اجازه می‌دهند در صورت وجود مدارک، کشتی‌های حامل محموله‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را بازرسی و در صورت لزوم توقیف کنند.

اگرچه این تحریم‌ها هزینه‌های جانبی مانند هزینه بیمه و حمل‌ونقل دریایی ایران را افزایش می‌دهند، اما محتوای آن‌ها ارتباط مستقیم و گسترده‌ای با بدنه اصلی اقتصاد ایران، از جمله فروش نفت، ندارد؛ چرا که در زمان اجرا و پیش از مذاکرات برجام، با وجود تصویب همین قطعنامه‌ها، اثر قابل توجهی بر حجم کلی تجارت خارجی ایران مشاهده نشد. به نوعی می‌توان گفت تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا تأثیر به مراتب بیشتری نسبت به تحریم‌های شورای امنیت داشته‌اند.

علاوه بر اثربودنِ کم تحریم‌های شورای امنیت، تجار و مسئولان ایرانی به مرور زمان راه‌های متعددی برای دور زدن این تحریم‌ها شناسایی کردند؛ به گونه‌ای که مقامات آمریکایی به صورت علنی به شکست راهبرد «فشار حداکثری» اعتراف کرده‌اند. این مسئله حتی باعث ایجاد دو دستگی بین مسئولان آمریکایی در مورد شیوه اعمال تحریم‌ها شد.

متأسفانه با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، برخی رسانه‌ها و شخصیت‌ها با بزرگ‌نمایی ابعاد این تهدید، نه تنها به ایجاد جو روانی منفی دامن زدند، بلکه شاهد بروز آثار روانی آن در بازارهایی مانند ارز و طلا نیز بودیم.

گفتنی است یکی از دلایل آغاز «اسنپ‌بک» یا همان مکانیسم ماشه این است که اتحادیه اروپا — برخلاف دوره گذشته که گروه ۱+۵ وجود داشت و این سه کشور از وزن و جایگاهی برخوردار بودند — در مذاکرات جدید هسته‌ای ایران و آمریکا عملاً به بازی گرفته نشد و به نوعی از صحنه کنار گذاشته شد. اکنون با این اقدام، آن‌ها می‌خواهند دوباره به عرصه تصمیم‌گیری‌های مهم بین‌المللی بازگردند.

به عبارت دیگر، این کار را بیشتر برای آن انجام داده‌اند که خود را به عنوان بازیگرانی مهم مطرح کنند و از چرخه تصمیم‌گیری حذف نشوند، چرا که عملاً کنار گذاشته شده بودند و برگه دیگری برای ورود به گفت‌وگوهای مربوط به مسائل ایران در اختیار نداشتند. البته علاوه بر این، ذهنیت منفی که با ادعای حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین نسبت به آن پیدا کرده بودند، دلیل مضاعفی برای شتاب بخشیدن به فعال‌سازی مکانیسم ماشه شد.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *