تحلیلگران ترکیه‌ای معتقدند که اظهارات مثبت مقامات آمریکا و انگلیس درباره نوع سیاست ترکیه در پرونده سوریه، محل نگرانی است و دولت اردوغان باید مراقب دام‌های واشنگتن و لندن باشد.

به گزارش مشرق، مدتی است که تب و تاب اخبار و گزارش‌های متعدد در رسانه‌های ترکیه درباره تحولات سوریه، فرو نشسته است.

سینان اولگن از تحلیلگران ترکیه معتقد است: «نفوذ ترکیه در سوریه همچنان محدود به منافع اقتصادی و امنیتی آن است. مشکل دیگر این است که سیاست خارجی ترکیه اکنون کمتر ایدئولوژیک به نظر می‌رسد، اما هنوز فاقد عمق استراتژیک است».

اغلب شبکه‌های تلویزیونی و روزنامه‌های نزدیک به حزب عدالت و توسعه، شبانه روزی و به صورت گسترده، گزارش‌ها و تحلیل‌هایی منتشر می‌کردند که فرضیه اصلی آنها، پیروزی اردوغان و ترکیه در پرونده سوریه بود.

گویی ماموریت این تحلیلگران، اشاره مکرر به امتیازات و توانمندی‌های احمد الشرع و نقش ترکیه در حمایت از او و هیات التحریر الشام بود. اما حالا این موج فرو نشسته و تحولات داخلی سوریه نیز کُند شده است. چرا که دولت انتقالی احمد الشرع و رفقای او، عملاً در برابر تحرکات و تحریکات رژیم صهیونیستی و آمریکا، جانب سکوت و انفعال را برگزیده‌اند.

رسانه‌های نزدیک به حزب حاکم ترکیه نیز، مدت‌هاست درباره سوریه ساکتند و گویی به طور ویژه پس از دیدار اخیر بین اردوغان و ترامپ در کاخ سفید، به تحلیلگران گفته شده که لازم نیست درباره سوریه چیزی بنویسند. اما آن دسته از ناظران و کارشناسان سیاسی که در صف افراد نزدیک به دولت و حزب حاکم نمی‌گنجند، غالباً به بیان دیدگاه‌های انتقادی خود، ادامه می‌دهند.

سمیح ایدیز از تحلیلگران ترک ساکن آمریکا معتقد است «ترکیه در دوران پس از اسد فاقد یک استراتژی روشن است و عدم قطعیت‌های منطقه‌ای افزایش یافته است. آنکارا عملاً با رفتن بشار اسد جشن گرفت. اما حالا این خود ترکیه است که از بسیاری جهات با مشکل مواجه شده است».

همچنین آیدین سلجن که قبلاً به عنوان سرکنسول ترکیه در اربیل اقلیم کردستان فعالیت کرده، چنین دیدگاهی دارد: «برکناری اسد توسط هیئت تحریر الشام در 12 روز، در ظاهرِ کار، یک پیروزی برای سیاست خارجی دولت اردوغان بود. اما در باطن، پایداری این پیروزی و تأثیر آن بر توازن منطقه‌ای مورد تردید است».

به قول اوزلم کورگوسوز از تحلیلگران پایگاه تحلیلی تی 24 ترکیه «با پیروزی هیئت تحریر الشام، هدف اصلی سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه در منطقه که از سال 2011 میلادی به دنبالش بود، بالاخره محقق شد و بشار اسد رفت. اما مشکلات جدیدی پدید آمد که عبارتند از خروج روسیه از منطقه، تثبیت جایگاه اسرائیل در سوریه و تقویت ساختار خودمختاری کردها در شرق فرات. اولین خطر بزرگ در این سناریو، افراط‌گرایی بیشتر اسرائیل و بی‌عملی بازیگران منطقه‌ای، از جمله ترکیه، تحت فشار آمریکا است. با توجه به اینکه امنیت اسرائیل دغدغه اصلی آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا است، غیرقابل پیش‌بینی بودن اسرائیل به عنوان بزرگترین چالش سیاست منطقه‌ای دامن ترکیه را گرفته است».

خانم اوزلم کورگوسوز در ادامه می‌گوید: «خروج روسیه، ترکیه را مجبور خواهد کرد تا از ترجیحات آمریکا در مورد امنیت اسرائیل و قسد حمایت کند. به نظر می‌رسد سوریه نه در چارچوب انتظارات آنکارا، بلکه بر اساس نگرش آمریکا و اسرائیل بازسازی می‌شود. سیاست خارجی ترکیه هنوز مبتنی بر مدیریت بحران و ذهنیت بده بستان است. هیچ استراتژی جامعی در سوریه وجود ندارد».

تعریف و تحسین ترامپ، نگران‌کننده است

عصمت اوزچلیک از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره پرونده سوریه و تحسین‌های ترامپ در حق اردوغان می‌گوید: «در پرونده سوریه، ترکیه اشتباه بزرگی مرتکب شد. اما بیایید به گذشته نپردازیم. به هر حال تاریخ قضاوت خواهد کرد. با این حال، مواضع واشنگتن و لندن در این ماجرا، توجه مرا جلب کرده است. هر وقت بحث سوریه به میان می‌آید، هر دو، ترکیه و شخص اردوغان را به شدت تحسین می‌کنند! از خودمان بپرسیم، چرا ترکیه را ستایش می‌کنند؟ به دنبال چه هستند؟ همین چند روز پیش بود که ریچارد مور رئیس‌ام.آی.6 انگلیس، در استانبول، از همکاری با ترکیه در هر دو مقطع پیش از اسد و پسا اسد تعریف و تمجید کرد. چند روز پس از آن و در دیدار ترامپ – اردوغان در کاخ سفید نیز، دیدیم که رئیس جمهور آمریکا، چند بار این جمله را تکرار کرد: واقعاً اعتبار پیروزی در سوریه، باید به نام اردوغان و ترکیه ثبت شود! او مرتباً نقش ترکیه در سرنگونی اسد را مطرح می‌کند. چرا؟ قضیه چیست؟»

اوزچلیک در ادامه نوشته است: «وقایع سال 2011 سوریه، اسم مستعاری به نام بهار عربی داشت! ولی همه چیز توسط آمریکا و اسرائیل طراحی و سازماندهی شد. ترکیه نیز از این عملیات حمایت کرد. مرز 911 کیلومتری بین ترکیه و سوریه به کاروانسرا تبدیل شد و گروه‌های تروریستی از سراسر جهان، به راحتی از ترکیه وارد سوریه شدند. به خوبی به یاد دارم که داود اوغلو در جلسه کابینه صحبت و پیشبینی کرد که بشار اسد نهایتاً دو تا سه ماه بر سر قدرت بماند. اما اسد 13 سال دوام آورد! در آن شرایط از قفقاز، تاجیکستان و ازبکستان تا گروه‌های تروریستی که از منطقه اویغور چین می‌آمدند، همگی در ادلب جمع شدند و در آن محیط پرورش یافتند. نهایتاً در ژوئیه 2024 میلادی موساد، سیا، ام‌آی6 و دیگران، دکمه عملیات نهایی در سوریه را فشار دادند و رژیم اسد در ماه دسامبر سرنگون شد و جولانی با نام جدید احمد الشرع، دولت دمشق را تحویل گرفت».

عصمت اوزچلیک تحلیلگر ترکیه در ادامه و درباره روند نگران‌کننده تحولات فعلی سوریه می‌گوید: «مشارکتی که در زمان سرنگونی اسد ایجاد شده بود، خیلی زود از هم پاشید و هر کشوری به دنبال تحمیل برنامه‌های خودش است. دیدیم که بارها اسرائیل به تمام تأسیسات نظامی حمله کرد و سرزمینی وسیع‌تر از غزه در سوریه تحت اشغال است. دروزی‌ها در جنوب و قسد در شرق فرات. آنها در عمل، سوریه را تجزیه کردند و حالا در تلاشند تا آن را قانونی کنند. آمریکا و اسرائیل به شدت در سوریه فعال هستند. لذا باید از خودمان بپرسیم: اهداف آمریکا و انگلیس چیست که مصرانه از نقش اردوغان و ترکیه، مدح و ستایش می‌کنند؟ آیا اتفاق جدیدی در اینجا در حال رخ دادن است؟ چرا ترکیه اینقدر مدام مورد توجه قرار می‌گیرد؟ آیا آنها سعی دارند بین ترکیه و کشورهای منطقه اختلاف ایجاد کنند و به ویژه روابط ما با روسیه و ایران را مختل کنند، یا دستور کار دیگری دارند؟ باور کنید این همه تعریف و تمجید، به شدت مشکوک است!»

در پایان باید گفت: دولت اردوغان در پرونده سوریه، به طور همزمان در چندین حوزه، با نگرشی تمامیت خواهانه، به دنبال کسب بیشترین سود است. از سویی به دنبال استیلا بر منابع نفتی سوریه با شراکت جمهوری آذربایجان است، از دیگر سو بیشترن سهم را از کیک بازسازی سوریه می‌خواهد و در عین حال، در معماری ساختار سیاسی، نظامی، امنیتی و اقتصادی کشور، ایده‌های خود را تحمیل می‌کند. اما در عین حال، در برابر آمریکا و رژیم صهیونیستی، محتاطانه عمل می‌کند.