امضای تفاهم صلح میان ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان در حضور رئیس‌جمهور آمریکا بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های ایران داشت؛ موضوعی که در سال‌های اخیر از پرونده‌های دیپلماتیک محوری ایران در حوزه قفقازجنوبی بوده‌است.

همشهری آنلاین – گروه سیاسی: توافق صلح باکو و ایروان بار دیگر موضوع «کریدور زنگزور» را در کانون توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی و دیپلماتیک قرار داده است. بحث مدیریت ۹۹ ساله آمریکا بر این کریدور از یک سو و خطر افزایش‌ نقش‌آفرینی نیروهای فرامنطقه‌ای در قفقازجنوبی ازسوی دیگر، از موضوع‌هایی است که به عنوان بخشی از دغدغه‌های ایران در این زمینه مطرح می‌شود.

علاوه‌بر آنها تهران در زمینه «زنگزور» ملاحظات امنیتی، اقتصادی و ژئوپلیتیک مهمی دارد که بررسی آنها، کلید فهم راهبردهای جمهوری‌اسلامی دراین پرونده به‌حساب می‌آید.

موضع ایران درباره زنگزور

۱- موضع ایران پس از توافق ۲۰۲۰:

– مخالفت با تغییر مرزها و نقض حاکمیت ارمنستان

– مخالفت با هرگونه تغییر ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز جنوبی

– تأکید تهران بر لزوم کنترل کامل کریدور زنگزور ازسوی ارمنستان

– لزوم جلوگیری از تبدیل زنگزور به یک کریدور فرامرزی خارج از حاکمیت ارمنستان

– مخالفت با افزایش نقش‌آفرینی نیروهای فرامنطقه‌ای در مجاورت مرزهای ایران

– نگرانی از کاهش نقش ترانزیتی ایران

۲- دیپلماسی فعال پس از توافق اخیر:

– دکتر ولایتی، مشاور رهبرمعظم‌انقلاب: ایران مانع ایجاد کریدور ایالات متحده در قفقاز می‌شود

– ارتباط نخجوان و جمهوری آذربایجان نیازی به دالان ندارد

– تأکید بر نگرانی ایران از «مداخله خارجی» (به‌ویژه حضور آمریکا در مدیریت کریدور برای ۹۹ سال)

– مخالفت با تهدید امنیت و ثبات منطقه

دلایل اهمیت کریدور زنگزور برای ایران

۱- امنیتی:

– کریدور زنگزور در استان سیونیک ارمنستان، هم‌مرز با ایران قرار دارد.

– هرگونه تغییر در کنترل این منطقه یا حضور نیروهای خارجی (مانند آمریکا یا ناتو) می‌تواند تهدیدی مستقیم برای امنیت مرزی ایران باشد.

– مدیریت فرامنطقه‌ای کریدور ممکن است به حضور نظامی غرب یا اسرائیل در نزدیکی مرزهای ایران منجر شود. (به‌ویژه با توجه به تحولات پس از جنگ ۱۲ روزه)

– حفظ مرز مشترک با ارمنستان برای ایران از نظر امنیتی حیاتی است.

– کریدور زنگزور می‌تواند با ایجاد تنش‌های قومی یا سیاسی در منطقه، به بی‌ثباتی در نزدیکی مرزهای ایران منجر شود.

۲- اقتصادی:

– این کریدور می‌تواند زمینه‌ساز کاهش مزیت‌ها و درآمدهای ترانزیتی ایران شود.

– کریدور به اصطلاح ترامپ می‌تواند به تضعیف جایگاه ایران به‌عنوان یک هاب ترانزیتی در منطقه منجر شود.

۳- ژئوپلیتیک:

– کریدور می‌تواند کاهش نفوذ ایران در قفقاز جنوبی را به‌دنبال داشته باشد.

– احتمال تغییر توازن قدرت منطقه‌ای به سود رقبای ایران در منطقه وجود دارد.

– دخالت آمریکا در توافق صلح و مدیریت کریدور، می‌تواند به مثابه یک تهدید ژئوپلیتیکی برای ایران باشد.

– احتمال تحت‌تأثیر قرار گرفتن همکاری‌های کریدوری ایران و روسیه وجود دارد.

– حفظ توازن ژئوپلیتیک منطقه در پرتوی مناسبات ایران و ارمنستان اهمیت ویژه‌ای برای ایران دارد.

ایران چه باید می‌کرد؟

– دیپلماسی فعال‌تر در میانجیگری صلح به‌ویژه از طریق سازوکار منطقه‌ای ۳+۳ (ایران، روسیه، ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و گرجستان)

– تقویت روابط اقتصادی با جمهوری‌آذربایجان با هدف تأثیرگذاری بر تصمیم‌های باکو

– سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ترانزیتی جایگزین

– تقویت اتحاد همکاری‌های راهبردی با ارمنستان به‌منظور جلوگیری از نقش‌آفرینی نیروهای فرامنطقه‌ای

– رایزنی‌های گسترده‌تر در محافل بین‌المللی و برجسته‌سازی حضور نیروهای فرامنطقه‌ای در قفقاز جنوبی

– تقویت همکاری‌های منطقه‌ای با روسیه درباره کریدور زنگزور

مواضع ترکیه و روسیه

ترکیه

موضع: حمایت فعال از صلح

دلیل: تأکید بر «فرصتی تاریخی» و «رویدادی بسیار مهم» برای ثبات در قفقاز جنوبی

راهبرد: حمایت از صلح باکو و ایروان با هدف بازگشایی کریدور زنگزور برای تقویت ارتباطات اقتصادی و تجاری با آسیای مرکزی

هدف:

– افزایش نفوذ منطقه‌ای

– ایجاد توازن در برابر نفوذ روسیه

– تأمین منافع اقتصادی

روسیه

موضع: حمایت همراه با احتیاط از توافق صلح (استقبال از توافق صلح بین ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان)

نکته: نگرانی مسکو از کاهش نفوذ و تأثیرگذاری منطقه‌ای خود در پرتوی نزدیکی باکو به غرب و کریدور زنگزور

راهبرد: تأکید روسیه بر همکاری‌های منطقه‌ای با نگاه بر مضرات حضور نیروهای غربی در قفقاز جنوبی

هدف:

– حفظ نفوذ منطقه‌ای در قفقازجنوبی

– حفاظت از مزیت‌های اقتصادی در منطقه

– تأکید بر پایبندی باکو به توافق‌های دوجانبه

کد خبر 969859 منبع: روزنامه همشهری

• فوری؛ نخستین واکنش ایران به مسیر ترامپ | موضع ایران درباره کریدور زنگزور چیست؟

• مسیر ترامپ؛ زنگ خطر برای تهران به صدا در آمد

• پالرمو در تهران، مذاکره در اسپانیا! FATF و دعوت از ایران بعد از ۶ سال

• واکنش مشاور رهبر انقلاب به توافق «مسیر ترامپ» | مگر منطقه بی‌صاحب است که ترامپ آن را اجاره کند؟ | زنگه‌زور به گورستانی برای مزدوران ترامپ تبدیل می‌شود

• ماجرای برکناری مقام روسیه توسط پوتین در جنگ ۱۲ روزه | عزل روسی؛ آیا بوگدانوف همان رابط اسرائیل است؟

• جزئیات یک منبع سیاسی بلندپایه از محتوای مذاکرات ایران و آژانس

• آینده روابط ارمنستان و آذربایجان: تحلیل پیامدهای کریدور ترانزیتی جدید

• فوری؛ نخستین واکنش ایران به مسیر ترامپ | موضع ایران درباره کریدور زنگزور چیست؟

• نماینده مجلس: مردم در زمان دولت آیت الله رئیسی کم کم قطع برق را فراموش می‌کردند | ویدئو

• اشتباه بزرگ پرسپولیس؛ هافبک سرخ‌ها به گل‌گهر پیوست

• مهدی تاج: چنین فردی مربی نیست مرباست!

• جدایی ۴ بازیکن از پرسپولیس | دو خرید گران‌قیمت هم رفتنی شدند؟

• طرح جدید آمریکا برای براندازی در ایران با حمایت مالی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس

• رهبر انقلاب:‌ هربار به این تابلو نگاه کرده‌ام، گریه کرده‌ام…

• زمان خروج ماموران موساد از ایران؛ اسرائیل برای جنایت در ایران چگونه مزدور استخدام کرد؟

• اشتباه بزرگ پرسپولیس؛ هافبک سرخ‌ها به گل‌گهر پیوست

• آغاز بارندگی ها در ایران | کاهش دما شروع شد

• فوری؛ نخستین واکنش ایران به مسیر ترامپ | موضع ایران درباره کریدور زنگزور چیست؟

• جدایی ۴ بازیکن از پرسپولیس | دو خرید گران‌قیمت هم رفتنی شدند؟

• بدترین کابوس ترامپ منم ! + عکس

• نوشدارو برای صنعت دارو! | چطور می‌توان صادرات دارو را تقویت کرد؟

• «هیتلر زمان» در میدان فلسطین تهران دیده شد | عکس

• خودروهای جدید سایپا به زودی به بازار می آید + اسامی خودروها

• طرح جدید آمریکا برای براندازی در ایران با حمایت مالی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس

• خواب جدید آمریکا برای کریدور زنگزور

• همدستی دوباره اردوغان و علی‌اف علیه ایران | جزئیات تحرکات جدید ترکیه و آذربایجان

• دلایل مخالفت ایران با زنگزور|5 بازیگر اصلی قفقاز جنوبی چه کسانی هستند؟

• دام ترامپ در مرزهای شمال ایران؛ چراغ سبز نشان داده شد؟ | از تسلط بر خاک تا خواب صهیونیست‌ها برای باکو

• دفاع تمام قد رئیس جمهور روسیه از مسیرهای مواصلاتی ایران

• مسیر ترامپ؛ زنگ خطر برای تهران به صدا در آمد

• آینده روابط ارمنستان و آذربایجان: تحلیل پیامدهای کریدور ترانزیتی جدید

• آشنایی با دالان زنگزور