به گزارش مشرق،کانال تلگرامی اکوایران در مطلبی با عنوان پشت‌پرده استراتژی استارمر؛ چگونه نخست‌وزیر بریتانیا از ترامپ امتیازهای ویژه گرفت نوشت:

دومینیک کامینگز، مشاور سابق و جنجالی نخست‌وزیر پیشین بریتانیا -بوریس جانسون- که به‌عنوان معمار اصلی برگزیت شناخته می‌شود، این روزها درگیر موضوعات بسیاری است. اما روز دوشنبه، او در میان سیل پیش‌بینی‌هایش درباره مهاجرت، سانسور و شکست‌ نخبگان سیاسی، لحظه‌ای توقف کرد تا به معامله تجاری «وحشتناکی» اشاره کند که اتحادیه اروپا با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، امضا کرده بود.

او در پستی در ایکس که با 2 ایموجی دلقک آغاز شده بود، نوشت: «به لطف برگزیت، ما از این فاجعه تحقیرآمیز برای اتحادیه اروپا و فجایع بیشترِ در راه، بیرون هستیم.» برای کسی مثل کامینگز که به زبان تند و میل سیری‌ناپذیرش برای حمله به همکاران سابقش مشهور است، این اظهارنظر نسبتاً ملایم بود. شاید او حس کرده نیازی به اغراق نیست، چون این توافق به‌شدت در داخل اتحادیه اروپا مورد انتقاد قرار گرفته است.

طبق گزارش پولتیکو، توافق تجاری‌ای که بروکسل با ترامپ در زمین گلف او در ترن‌بری اسکاتلند در روز یکشنبه به‌دست آورد، حتی از سوی اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا که مذاکره‌کننده این توافق بود، به‌عنوان پیروزی مطرح نشد. او تنها گفت: این توافق «در زمانه‌ای پر از عدم قطعیت، نوعی اطمینان ایجاد می‌کند».

اما چیزی که برای اروپایی‌ها ناخوشایند بود، اعداد توافق بود: اتحادیه اروپا با تعرفه پایه ۱۵ درصدی بر صادراتش به آمریکا، نتیجه‌ای بدتر از بریتانیای پسابرگزیت گرفت که توانسته بود نرخ تعرفه پایین‌تری، یعنی ۱۰ درصد، برای کالاهای صادراتی‌اش به آمریکا به دست آورد.

علاوه بر این تعرفه‌ها (که اتحادیه اروپا در مورد واردات از آمریکا اعمال نخواهد کرد)، بروکسل کشورهای اروپایی را متعهد کرد که صدها میلیارد یورو برای خرید انرژی و تجهیزات دفاعی از آمریکا هزینه کنند.

فرانسوا بایرو، نخست‌وزیر فرانسه، این توافق را «روزی تاریک» توصیف کرد و از تسلیم شدن کمیسیون اروپا ابراز تأسف کرد.

تحلیل‌گران نیز شکایت داشتند که اتحادیه اروپا به اندازه کافی مقاومت نکرد و باید در برابر تهدیدات تعرفه‌ای ترامپ واکنش سخت‌تری نشان می‌داد تا قدرتی را به نمایش بگذارد که ترامپ احتمالاً به آن احترام می‌گذارد.

اما صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، با درخواست خود برای دستیابی سریع به توافق، پیروز میدان شد. او حاضر نبود اقتصاد صنعتی‌محور کشورش را در معرض یک جنگ تجاری فراآتلانتیکی قرار دهد. مرتس یک ماه پیش در بروکسل گفته بود: «لطفاً سریع به یک راه‌حل برسیم.»

برای مرتس، شعار معروف طرفداران برگزیت، «توافق نکردن بهتر از یک توافق بد است»، عملاً بی‌معنا بود.

هرچند جزئیات حقوقی توافق ترامپ هنوز مشخص نشده، برای برخی در اتحادیه اروپا این واقعیت که بریتانیا نتیجه بهتری گرفته، از همه چیز دردناک‌تر بود. براندو بنیفی، نماینده ایتالیایی پارلمان اروپا و رئیس هیئت روابط با آمریکا، گفت: «به نظر می‌رسد شرایطی که ما گرفتیم بدتر از بریتانیاست. این شروع خوبی نیست.»

سؤالی که مقامات اتحادیه اروپا نمی‌خواهند مطرح کنند، این است که آیا این فشار تجاری فراآتلانتیکی ترامپ، همان لحظه‌ای بود که برگزیت واقعاً نتیجه داد؟

مزیت برگزیت؟

در لندن، دولت کارگر به رهبری کیر استارمر با لحنی دیپلماتیک اما واضح، اعلام کرد که آزادی بریتانیا برای حرکت مستقل از مدار تجاری اتحادیه اروپا، هنگام مذاکره با ترامپ مزیتی مهم بوده است.

با این حال، دیپلمات‌های اروپایی در محافل خصوصی معتقدند بعید است هیچ اقتصاددانی وجود داشته باشد که ادعا کند توافقی کمی بهتر در مورد تعرفه‌ها با ترامپ، می‌تواند خسارت بلندمدتی را که برگزیت به اقتصاد بریتانیا وارد کرده جبران کند.

طبق برآوردهای مستقل دفتر مسئول بودجه بریتانیا (OBR)، خروج از اتحادیه اروپا بهره‌وری بلندمدت را حدود چهار درصد کاهش خواهد داد؛ در حالی که صادرات و واردات بریتانیا حدود ۱۵ درصد پایین‌تر از حالتی خواهد بود که اگر بریتانیا در اتحادیه باقی مانده بود. با این‌حال، در اروپا، این توافق تجاری ناخوشایند با آمریکا باعث شده برخی منتقدان سیاست‌های بریتانیا، دیدگاه خود را بازنگری کنند.

در ماه می، اتحادیه اروپا با تمسخر به توافق مقدماتی‌ای که نخست‌وزیر بریتانیا با آمریکا به‌دست آورده بود نگاه کرد. یکی از دیپلمات‌های اتحادیه در آن زمان گفت: «ما به این‌جور توافق‌ها علاقه‌ای نداریم؛ چیزی که می‌خواهیم، گفت‌وگوهای جدی با ایالات متحده است» و توافق بریتانیا را صرفاً «تکه‌ای کاغذ با تأثیر تقریباً صفر» خواند.

برخی حتی فراتر رفتند و هرگونه توافق مشابه با توافق بریتانیا را رد کردند.

بنجامین دوسا، وزیر تجارت سوئد، 2 ماه پیش در مسیر ورود به نشست وزرای تجارت در بروکسل گفته بود: «اگر توافق اتحادیه اروپا با آمریکا شبیه توافق بریتانیا باشد، ایالات متحده باید انتظار اقدامات تلافی‌جویانه از سوی ما را داشته باشد.»

اما این هفته در گفت‌وگو با پولیتیکو، دوسا پذیرفت که توافقی که فون در لاین به آن دست یافته «شاید بهترین چیزی بود که می‌شد به‌دست آورد»، گرچه همچنان از آن ناراضی بود. او گفت: «این توافق کسی را ثروتمند نمی‌کند، اما شاید بین بد و بدتر گزینه بد باشد.»

استارمر چگونه از اتحادیه اروپا جلو افتاد؟

مذاکرات با آمریکا آن‌قدر بد پیش رفت که حتی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در یک نشست ماه گذشته اذعان کرد، اگر تنها گزینه ترامپ، تعرفه ۱۰ درصدی باشد، مشابه بریتانیا، آن را خواهد پذیرفت. اما اگرچه مکرون ترجیح می‌داد تا برای شرایط بهتر صبر کند، دست‌کم در انظار عمومی انتظار نداشت توافقی بدتر از بریتانیا نصیبش شود.

در مورد فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، او استدلال کرد که «بیشتر از این ممکن نبود.» اما نگاهی به آن‌سوی کانال مانش، نشان می‌دهد که این حرف لزوماً درست نیست.

استارمر چگونه توانست توافقی بهتر از اتحادیه اروپا بگیرد آن هم در حالی‌که بریتانیا شریک تجاری بسیار کوچک‌تر و ضعیف‌تری است؟

اولاً، او از ابتدا تصمیم گرفت گفت‌وگوها با ترامپ را سریع آغاز کند و موفق شد به شروط بهتری در بندهای کلیدی دست یابد، بخشی از این موفقیت به‌دلیل شروع زودهنگام مذاکرات بود. البته همه تقصیرها متوجه اروپا نیست. ماه‌ها طول کشید تا ترامپ اصلاً حاضر شود تلفنی با فون در لاین صحبت کند.

آناند منون، استاد سیاست اروپا در کینگز کالج لندن، گفت: «کاملاً واضح است که ترامپ از اتحادیه اروپا خوشش نمی‌آید. اما او به بریتانیا علاقه دارد و مشخصاً به استارمر هم علاقه‌مند است.»

نخست‌وزیر بریتانیا به‌دلیل توانایی‌اش در حفظ رابطه دوستانه با ترامپ تحسین شده، ترکیبی از جذابیت، دعوت‌های پرزرق‌وبرق برای ملاقات با اعضای خانواده سلطنتی، و ارتباط مداوم از طریق پیام‌رسان‌هایی مثل واتس‌اپ.

در عین حفظ این رابطه با آمریکا، استارمر توانسته روابط پسابرگزیت بریتانیا با اتحادیه اروپا را نیز بهبود بخشد؛ تنش‌ها با فرانسه، آلمان و بروکسل را کاهش داده و در زمینه سیاست‌های تجاری و امنیتی با اتحادیه پیشرفت‌هایی حاصل کرده است.

منون که همچنین مدیر اندیشکده بریتانیا در اروپای در حال تغییر است، می‌گوید: «باید ببینیم این وضعیت چقدر دوام می‌آورد. همین حالا هم از داخل اتحادیه اروپا صداهایی به گوش می‌رسد که می‌گویند بریتانیا دارد با هر دو طرف بازی می‌کند.»

بریتانیا تلاش دارد در زمینه همکاری‌های دفاعی، درگیری غزه، برنامه هسته‌ای ایران، و مقابله با روسیه، به اتحادیه اروپا نزدیک شود. اما تنش‌های جدیدی که به‌خاطر بازی‌های تجاری ترامپ ایجاد شده‌اند، کمکی به این رابطه نخواهند کرد.

یکی از نقاط حساس پسابرگزیت که همچنان باقی مانده موضوع قوانین متفاوت دو سوی مرز ایرلند شمالی است. بر اساس مفاد توافق‌های ترامپ، شرکت‌هایی که در جمهوری ایرلند (عضو اتحادیه اروپا) فعالیت دارند، با تعرفه ۱۵ درصدی به آمریکا صادر می‌کنند، در حالی‌که شرکت‌های آن‌سوی مرز در ایرلند شمالی (عضو بریتانیا) با تعرفه ۱۰ درصدی مواجه‌اند.

منون می‌گوید: «این وضعیت دوباره موضوع برگزیت را به سطح بحث‌های عمومی می‌کشاند.»

موفقیتی به نفع فاراژ

در نهایت، هرچند آزادی بریتانیا برای بستن توافق تجاری مستقل با آمریکا به استارمر این امکان را داد که به‌راحتی امتیازی علیه اتحادیه اروپا کسب کند، اما دولت او نه این موفقیت را جار می‌زند، و نه احتمالاً بابت آن قدردانی خواهد شد.

رأی‌دهندگان بریتانیایی حزب کارگر رهبری استارمر را بیشتر با تمایل به بازگرداندن بریتانیا به اتحادیه اروپا مرتبط می‌دانند. برای پیروزی در انتخابات سال گذشته، استارمر وعده داد که بریتانیا را به اتحادیه گمرکی یا بازار واحد اتحادیه اروپا بازنخواهد گرداند.

اما هر چیزی که بویی از پیروزی برگزیت بدهد، بیشتر به نفع یک رقیب سرسخت خواهد بود: نایجل فاراژ، پدرخوانده برگزیت. حزب او، ریفرم یوکی (اصلاح بریتانیا)، اکنون به‌طور پیوسته در نظرسنجی‌ها با هشت درصد اختلاف از حزب کارگر جلو افتاده و تهدیدی جدی برای پایان زودهنگام دهه‌ قدرتی است که استارمر در سر دارد.

همتایان فاراژ در جناح راست پوپولیست اروپا نیز از توافق ترامپ برای تقویت موضع ضدبروکسل خود بهره برده‌اند. آلیس وایدل، رهبر حزب راست‌افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD)، روز دوشنبه در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اتحادیه اروپا به طرز بی‌رحمانه‌ای فریب خورده است!»

در فرانسه، مارین لوپن، سیاست‌مدار کهنه‌کار جناح راست افراطی و نامزد چندباره ریاست‌جمهوری، توافق آمریکا و اتحادیه اروپا را «فاجعه‌ای سیاسی، اقتصادی و اخلاقی» توصیف کرد و افزود: «اتحادیه اروپا با داشتن ۲۷ کشور عضو، شرایطی بدتر از بریتانیا به دست آورد.»

با وجود موفقیت استارمر، این موضوع نه تنها برایش محبوبیت در اروپا نمی‌آورد، بلکه وقتی به‌عنوان مدرکی علیه ناکارآمدی جریان اصلی اتحادیه اروپا در تأمین منافع شهروندان عادی مطرح می‌شود، می‌تواند برایش دردسرساز هم باشد. مثل بسیاری از نقاط دیگر داستان طولانی و پررنج برگزیت، این‌جا هم حتی برنده‌ها در نهایت بازنده‌اند.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.