در ماجرای شکل‌گرفته در همدان اعتراضات محدود، فرصتی برای تولید محتوای بالا و افزایش فشار روانی بوده است، اما به دلیل عدم همراهی عمومی در خارج از دانشگاه، به مرحلهٔ دومینو نرسید.

سرویس سیاست مشرق- برگزاری یک تجمع در مقابل درب ورودی دانشگاه بوعلی همدان دارای چند ملاحظه خاص است، در روزهای اخیر برخی شایعات بی‌اساس درباره رفتار برخی اتباع به‌ویژه دانشجویان کشور عراق در همدان در شبکه‌های اجتماعی وایرال شده بود.

در این دست اخبار غیررسمی و اغلب نادرست روی این موضوع تاکید شده بود که برخی اتباع خارجی در شهر همدان که برخی دانشجوی دانشگاه بوعلی نیز بوده‌اند با ایجاد مزاحمت برای نوامیس شهر باعث به هم خوردن جو روانی شده‌اند.

این اخبار در حالی ویرال شده بود که دستگاه قضایی و نهادهای ذی‌ربط در استان همدان با رصد دقیق کلیه تحولات در استان را زیر نظر داشته و با حساسیت ویژه سرمنشأ خبر و نیز برخی حاشیه‌های موجود را بررسی می‌کردند.

برخی شواهد نشان می‌دهد که در زمان بحران، شایعات و اخبار جعلی با سرعت و حجم بالا در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند. این روند، اعتماد اجتماعی را به‌شدت تضعیف کرده و مدیریت بحران را عملاً غیرممکن می‌سازد.

الگوی دومینو در این وضعیت با بهره‌گیری از سازوکار شبکه‌ای عمل می‌کند، هشتگ‌های متفق‌القول در توییتر ترند می‌شوند، فراخوان‌ها در تلگرام توزیع می‌گردند و محتوای بصری و احساسی در اینستاگرام و واتساپ منتشر می‌شود. درنتیجه، یک شتاب لحظه‌ای شکل می‌گیرد که مدیریت آن بسیار دشوار خواهد بود.

در ماجرای روی‌داده در شهر همدان نیز این سیستم رسانه‌ای فعال‌شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی لیدرهای رسانه‌ای در خارج از کشور با همکاری تعدادی اکانت اینستاگرامی و تلگرامی محلی با ضریب دادن به مسئله و شایعات، تدارک آن را دیده بودند که با ایجاد تشنج در شهر همدان از مسئله پیش‌آمده سوءاستفاده کرده و احساسات حاکم بر مردم این استان را به بازی بگیرند.

پخش شایعاتی بی‌اساس درباره مزاحمت‌های سریالی و همچنین پیوند دادن آن به گروه‌های مقاومت عراقی به‌خوبی نشان می‌داد که در یک جریان مدیریت‌شده، ماجرای مزاحمت برخی افراد تبدیل به یک اپیدمی سیاسی با هدایت ضدانقلاب خواهد شد. درواقع در ماجرای روز گذشته در همدان فضای مجازی نقش تسریع‌کننده و بسیج کننده را به‌سرعت ایفا کرده ظرفیت‌های خفته را فعال کرده است.

پشت دست تجمع روی‌داده در همدان چه کسانی بازی کردند؟

البته حساس بودن مردم شهیدپرور شهر همدان به ناهنجاری‌های اجتماعی به‌ویژه مسائل اخلاقی بسیار پسندیده بوده و قابل‌درک است، اما دامن زدن به شایعات توسط رسانه‌های ضدانقلاب و همراهی دامنه برخی رسانه‌های محلی با آن و نیز ورود شبکه سازمان‌یافته منافقین و اراذل‌واوباش اجاره‌ای به ماجرا نشان می‌داد که در پس یک خبر یک سناریو از پیش برنامه‌ریزی‌شده نیز وجود دارد.

در این ماجرا علاوه بر برخی رسانه‌های محلی ناآگاه و نیز تعدادی صفحات بومی تحریک‌شده حضور دو عامل رسانه‌ای برای تحریک و سوءاستفاده از احساسات عمومی مردم شهر همدان جالب‌توجه بود.

یکی از این افراد عنصری جدایی‌طلب خارج نشین و ساکن در آمریکا و فعال در حوزه التهابات منطقه همدان، بامحتواسازی رسانه‌ای حساسیت‌زا و شانتاژ، لیدری تجمع روز گذشته را بر عهده داشته و با دادن فراخوان از خارج از کشور و نیز پرداخت پول به برخی اوباش غیرمحلی توانست از افکار عمومی شهر همدان سوءاستفاده کرده و مطالبه عمومی را تبدیل به حرکتی آشوب آفرین کند. البته در این ماجرا درایت مسئولان باعث شد این فتنه کنترل گردد.

تصاویر/ لیدر خارج نشین سعی در هدایت آشوب در بیرون و درون دانشگاه را داشت

بررسی‌های موجود درباره برخی التهاب‌های محلی در تعدادی از استان‌های کشور حکایت از آن دارد که شبکه رسانه‌ای ضدانقلاب به هدایت واحد عملیات روانی موساد و نیز واحد ۸۲۰۰ ارتش رژیم صهیونیستی باهدف قرار دادن کانال‌ها و صفحات مجازی محلی در پلتفرم‌های خارجی تلاش کرده است با لیدرسازی برخی افراد معین آن‌ها را تبدیل به هدایت‌گر اخبار در آن منطقه کرده و سیستم ادراکی و رفتاری آن حوزه را کنترل کند. برخی حوادث در شهرهایی چون سبزوار، ایذه، زاهدان و همدان تائید کننده این دست تحرکات است.

در این وضعیت رسانه‌های محلی در هر استان وظیفه‌دارند با انتشار اخبار صحیح و پرهیز کردن از برجسته سازی لیدرها و صفحات مرتبط با افراد معین با موساد، مانع از سوءاستفاده از افکار عمومی در هر استان گردند.

نکته جالب‌توجه آن‌که علاوه بر عناصر مرتبط با موساد و سلطنت‌طلبان در حادثه روز گذشته در همدان، شبکه رسانه‌ای وابسته به منافقین نیز وارد صحنه شده تا سهم خود را از ماجرا بردارد. صفحه مجازی خبرنامه امیرکبیر وابسته به گروهک تروریستی منافقین با سوءاستفاده از مطالبات عمومی و مردمی تلاش کرد با انتساب شایعات به جبهه مقاومت به‌ویژه حشدالشعبی از آب گل‌آلود شده ماهی بگیرد و با پخش هدفمند شایعات سطح تعارضات را به‌شدت بالابرده و از حالت بومی به ملی تغییر فاز بدهد.

یکی از دستورالعمل‌های مهم واحد سایبری منافقین در دوران پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، شایعه‌سازی، اعتبار و اعتماد زدایی از مسئولین و نهادهای مختلف کشور، اقدام علیه جبهه مقامت، ایجاد رعب و وحشت بین مردم، اختلاف‌افکنی بین گروه‌ها و اقوام مختلف و تلاش برای ایجاد دوقطبی در جامعه است. این اتاق فرمان توسط مهدی ابریشمچی همسر به‌زور طلاق گرفته‌شده مریم رجوی هدایت می‌شود.

یکی از مهم‌ترین اقدامات یگان سایبری منافقین، سوءاستفاده از نارضایتی‌های اقشار و اصناف مختلف همچون بازنشستگان، پرستاران، دانشجویان و… است. این گروهک با فعالیت کانال‌های خبری و صفحات مجازی متعدد تلاش می‌کند با تحریک مخاطبان، با سوءاستفاده از مطالبات صنفی، قشری و بومی اقشار مختلف، این مطالبات را به سمت برگزاری تجمعات اعتراضی و مقابله با نظام هدایت کند.

یکی از رسانه‌های منافقین که بر همین اساس با پوشش دانشجویی بر فعالیت‌های صنفی و دانشگاه‌ها متمرکز است و به دنبال تحریک، فریب و حتی عضوگیری از بین برخی دانشجویان ناآگاه است، با عنوان جعلی «خبرنامه امیرکبیر» به دنبال جذب مخاطب از سوی دانشجویان است. خبرنامه امیرکبیر که با هدایت منافقین توسط اعضای رادیکال دفتر تحکیم وحدت در اواخر دهه هفتاد راه‌اندازی شد، توسط رضا یونسی مدیریت می‌شود.

رضا یونسی از دانشجویان دانشگاه امیرکبیر بود که در سال ۱۳۸۵ با افشای عضویتش در گروهک تروریستی منافقین از دانشگاه اخراج و پس‌ازآن از کشور متواری شد. وی هم‌اکنون در سوئد مستقر است. نکته مهم در خصوص رضا یونسی، ارتباط و عضویت همه اعضای خانواده وی در سازمان مجاهدین خلق (منافقین) است.

پدر رضا، میریوسف یونسی، مسئول شاخه شاهرود مجاهدین در سال‌های ۵۷ و ۵۸ بود و در سال ۶۳ بازداشت و پس از چند سال با عفو آزاد می‌شود اما ارتباط خود را با این گروهک حفظ می‌کند.

مادر وی «جلیله د» از اعضای فعال این گروهک در سال ۱۳۸۸ دستگیر می‌شود. وی پس از آزادی در دهه ۹۰ به سوئد سفر کرد و با هدایت پنهانی و پوششی منافقین، سفری بدون ثبت به فرانسه برای دیدار با مهدی ابریشمچی و سروناز چیت‌ساز مسئول کمیسیون زنان منافقین داشت.

برادر وی، علی یونسی دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف بود که در سال ۱۳۹۹ به دلیل ساخت بمب و انجام اقدامات خرابکارانه بازداشت شد. یونسی این اقدامات را تحت هدایت دو نفر از سرپل‌های گروهک تروریستی منافقین بانام‌های «سید مهدی سیدی کمیجانی» معروف به سیدی و «نادر سراجی» مشهور به «نادر سراج» انجام داده است.

اطلاعات موجود نشان می‌دهد که دو خواهر «جلیله د» هم یعنی مینا و زیبا (خاله‌های رضا یونسی) از اعضای این گروهک و کاندیدای شورای رهبری مجاهدین بودند. رضا یونسی در سال ۸۴ ـ ۸۳ زمانی که در مقطع ارشد دانشگاه امیرکبیر بود با هدایت «زیبا»، فعالیت خود با منافقین را رسمیت می‌بخشد که مدیریت کانال خبرنامه امیرکبیر باهدف نفوذ در دانشگاه‌ها و اجرای سیاست‌های منافقان یکی از وظایف وی تعریف می‌شود.

غیر از افراد مذکور، دیگر اعضای خانواده رضا یونسی هم در گروهک منافقین عضویت دارند. آیدا خواهر وی در پوشش فعال مدنی، شوهرخاله او (همسر زیبا) هم مرتبط با این گروهک تروریستی بود و دایی رضا یونسی، یعنی مجید دانشور هم از اعضای به هلاکت رسیده گروهک در سال ۶۱ هستند.

بررسی‌ها از عملکرد خبرنامه امیرکبیر نشان می‌دهد که این رسانه منافقین با شایعه‌سازی، بزرگ‌نمایی برخی نارضایتی‌ها و تلاش برای تعمیم دادن مشکلات صنفی به دانشگاه‌های مختلف، انتشار اخبار کذب و نقل‌قول‌های کذب از سوی مسئولین دانشگاهی، حمایت از برخی متهمان امنیتی، تخریب نهادهای حاکمیتی بین دانشجویان و… تلاش دارد فضای دانشگاه‌های کشور را ملتهب کند. آخرین مأموریت این صفحه ارتباط دادن گروه‌های مقاومت به شایعات مطرح‌شده در استان همدان بوده است.

فعال شدن تروریسم رسانه‌ای و بیان دو نکته ویژه

نکته جالب‌توجه آن‌که فضای مجازی فارسی‌زبان، به‌ویژه در میان قشر دانشجو، در حال حاضر در وضعیت «پتانسیل محدود و بسیج‌پذیری پایین» قرار دارد. این بدان معناست که ضدانقلاب از سوء استفاده از دانشجویان ناکام بوده و تلاش می‌کند با بهره بردن از احساسات این قشر آن‌ها را به ظرفیت تبدیل کند. اما هدف تحریک کردن رسانه‌ای با محوریت «تروریسم رسانه‌ای» چیست؟

هدف شبکه رسانه‌ای دشمن در حال حاضر از پدید آوردن شایعات و دامن زدن به آن در دوره پسا جنگ دو مؤلفه مهم دارد:

۱. آمادگی زیرساختی زیر لایه‌های بحران‌زا: سوءاستفاده از برخی نارسایی‌های معیشتی، مسائل مربوط به سبک زندگی، بحران هویت و عدم قطعیت‌های آینده ازجمله اهداف این پروژه است. طبق تحلیل‌های جامعه‌شناختی در حال حاضر علائم آشکار و فوری از «تحریک‌کننده فراگیر» مشاهده نمی‌شود ازاین‌رو محور شایعات فعال‌شده است.

۲. کنشگری در پلتفرم‌های خارج از کنترل: بخش قابل‌توجهی از کنشگری‌های سیاسی و تولید محتوای انتقادی رادیکال در پلتفرم‌هایی مانند توییتر و گروه‌های خصوصی تلگرام و اینستاگرام متمرکز است. این فضاها به دلیل فیلترینگ و کنترل کمتر، زمینه را برای شکل‌گیری رهبری افقی و بدون ساختار فراهم می‌کنند. تمرکز محتوای تحریک‌آمیز در این پلتفرم‌ها عمدتاً بر دوش رسانه‌های برون‌مرزی و شبکه‌های سازمان‌یافته خارج از کشور است.

در ماجرای شکل‌گرفته در همدان این اعتراضات محدود، فرصتی برای تولید محتوای بالا و افزایش فشار روانی بوده است، اما به دلیل عدم همراهی عمومی در خارج از دانشگاه، به مرحلهٔ دومینو نرسید.

البته آمادگی برای تولید و انتشار روایت رسمی، مستند و شفاف در کوتاه‌ترین زمان ممکن پس از هر واقعه، به‌منظور جلوگیری از شکل‌گیری روایت برون‌مرزی و مدیریت و رسیدگی پیشگیرانه به مطالبات محلی پیش از آن‌که این مطالبات به دست رسانه‌های معاند و دشمنان، به ابزار سیاسی تبدیل شوند می‌توانست حادثه پیش‌آمده در شهر همدان را قبل از رسیدن به نقطه عطف کنترل کند، تمرین این موضوع هوشمندانه و مهم است.