واکنش‌های جهانی به خبر اعلام آتش‌بس در غزه/ از هشدار ایران نسبت به فریبکاری صهیونیست‌ها تا بزرگترین چالش پیش روی طرح صلح
پس از اعلام رسمی دستیابی به آتش‌بس میان مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی، سران کشورهای سراسر جهان به این خبر واکنش نشان دادند.
سرویس جهان مشرق – بامداد امروز جنبش مقاومت اسلامی فلسطین با صدور بیانیه‌ای به طور رسمی دستیابی به توافق پایان جنگ در غزه و تبادل اسرا را اعلام کرد.
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین در این بیانیه، اعلام کرد: پس از مذاکرات مسئولانه و جدی که توسط جنبش و گروه‌های مقاومت فلسطین درباره پیشنهاد رئیس‌جمهور آمریکا در شرم الشیخ با هدف پایان دادن به جنگ نسل‌کشی علیه مردم فلسطین و عقب‌نشینی اشغالگران از نوار غزه انجام شد، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) دستیابی به توافقی را اعلام می‌کند که شامل پایان جنگ علیه غزه، عقب‌نشینی اشغالگران، ورود کمک‌ها و تبادل اسرا است.
این بیانیه می‌افزاید: ما به ملت بزرگ خود در نوار غزه، قدس و کرانه باختری و همچنین اراضی اشغالی ۱۹۴۸ و خارج فلسطین درود می‌فرستیم؛ مردمی که مواضعی شجاعانه، قهرمانانه و با عزت بی‌نظیر ثبت کردند و در برابر طرح‌های فاشیستی اشغالگران که حقوقشان و موجودیتشان را هدف قرار داده بود، ایستادگی کردند. این فداکاری‌ها و مواضع بزرگ نقشه‌های اشغالگران اسرائیلی برای تسلیم و کوچاندن مردم فلسطین را ناکام گذاشت.
در پایان این بیانیه آمده است: ما تأکید می‌کنیم که فداکاری‌های مردم ما بی‌ثمر نخواهد بود و ما به عهد خود پایبند خواهیم ماند و از حقوق ملی مردم خود تا رسیدن به آزادی، استقلال و حق تعیین سرنوشت دست نخواهیم کشید.
پس از اعلام توافق اولیه برای آتش‌بس، رهبران کشورهای مختلف جهان به سرعت از توافق امضا شده در شب گذشته استقبال کردند و برای پایان دائم جنگ در غزه ابراز امیدواری کردند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از توافق برای تضمین آتش‌بس و آزادی اسرا در غزه در روز پنجشنبه استقبال کرد و گفت که سازمان ملل آماده کمک است. او اظهار داشت: «سازمان ملل آماده ارائه حمایت کامل خود است. ما و شرکایمان آماده اقدام هستیم – همین حالا.» گوترش خواستار دسترسی کامل و پایدار برای امدادهای بشردوستانه در غزه شد.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در توییتی به زبان عبری نوشت: «امید بزرگی برای اسرا و خانواده‌هایشان، برای فلسطینیان در غزه و برای کل منطقه.» او از توافق امضا شده که شامل آزادی اسرا و آتش‌بس در غزه است، و همچنین از اقدامات ترامپ و کشورهای میانجی قطر، مصر و ترکیه برای دستیابی به آن استقبال کرد. مکرون تأکید کرد که همه طرف‌ها باید شرایط توافق را به دقت رعایت کنند.
وی افزود: «این توافق باید پایان جنگ و آغاز یک فرآیند سیاسی مبتنی بر راه‌حل دو کشوری را رقم بزند.» او قول داد که «فرانسه آماده کمک به تحقق این هدف است و امروز بعدازظهر در پاریس با شرکای بین‌المللی خود در این زمینه همکاری خواهیم کرد.»
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در واکنش به توافق گفت: «روسیه آماده حمایت از هر طرح صلحی است که هدف آن توقف خونریزی در غزه باشد.»
جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، توییت کرد: «توافق به‌دست‌آمده در مصر برای اجرای فاز اول طرح صلح رئیس‌جمهور ترامپ، خبری فوق‌العاده است که راه را برای آتش‌بس در غزه، آزادی همه اسرا و خروج نیروهای اسرائیلی مطابق با خطوط توافق‌شده هموار می‌کند.»
او از تلاش‌های بی‌وقفه ترامپ و میانجی‌های مصر، قطر و ترکیه تشکر کرد و افزود: «این توافق و مسیر گسترده‌تر ترسیم‌شده توسط طرح ترامپ، فرصتی بی‌نظیر برای پایان دادن به این درگیری است که باید از آن استفاده کرد.»
ملونی تأکید کرد که ایتالیا به حمایت از تلاش‌های میانجی‌ها ادامه خواهد داد و آماده کمک به تثبیت، بازسازی و توسعه غزه است. همچنین آنتونیو تایانی، معاون وزیر خارجه ایتالیا، اعلام کرد که ایتالیا آماده اعزام نیروهای نظامی برای اجرای توافق است.
پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا، که یکی از رهبران ضداسرائیلی در اروپا محسوب می‌شود، در توییتی نوشت: «دولت اسپانیا از اخبار غرب آسیا استقبال می‌کند و معتقد است که این آغاز صلح عادلانه و پایدار است.» او افزود: «اکنون زمان گفت‌وگو، کمک به غیرنظامیان و نگاه به آینده با امید، عدالت و یادآوری است تا فجایعی که رخ داده‌اند، دیگر تکرار نشوند.»
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، توییت کرد: «بسیار خوشحالم که مذاکرات بین حماس و اسرائیل در شرم‌الشیخ، که ترکیه نیز به آن کمک کرد، به آتش‌بس در غزه منجر شد.» او از ترامپ و کشورهای قطر و مصر به دلیل حمایت قابل‌توجهشان تشکر کرد و افزود: «ترکیه اجرای توافق را از نزدیک دنبال خواهد کرد و به تلاش‌های خود برای ایجاد یک کشور فلسطینی مستقل، دارای حاکمیت و یکپارچه جغرافیایی مبتنی بر مرزهای 1967 با پایتختی قدس شرقی ادامه خواهد داد.»
اردوغان همچنین به مردم فلسطین درود فرستاد و گفت: «به برادران و خواهران فلسطینی‌ام که دو سال رنج غیرقابل توصیفی را تحمل کردند، در شرایط غیرانسانی برای زندگی و عزت جنگیدند و با وجود همه تراژدی‌ها، از موضع شرافتمندانه خود کوتاه نیامدند، درود می‌فرستم.»
دیک سخوف، نخست‌وزیر هلند، توییت کرد: «اعلام توافق آتش‌بس در غزه، گامی بسیار مورد انتظار است که می‌تواند به رنج بسیاری از مردم پایان دهد: اسرا، خانواده‌هایشان و ساکنان غزه.» او که از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه اسرائیل حمایت کرده بود، افزود: «این توافق باید به سرعت اجرا شود تا همه اسرا آزاد شوند و کمک‌های بشردوستانه به غزه به طور قابل‌توجهی افزایش یابد.» او از تلاش‌های دیپلماتیک ترامپ، مصر، قطر و ترکیه تشکر کرد.
کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا هم از لحظه‌ای از آسودگی عمیق که در سراسر جهان احساس خواهد شد سخن گفت و تاکید کرد: این توافق اکنون باید فوراً و به طور کامل همراه با لغو فوری تمام محدودیت‌های مربوط به کمک‌های بشردوستانه حیاتی به نوار غزه اجرا شود
خیرت ویلدرز، سیاستمدار هلندی حامی اسرائیل، نیز توییت کرد: «توافق بر سر فاز اول آتش‌بس و آزادی اسرا خبری عالی است. همه از صلح سود می‌برند.»
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، توییت کرد: «از اعلام توافق برای تضمین آتش‌بس و آزادی اسرا در غزه که مبتنی بر پیشنهاد رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ است، استقبال می‌کنم.» او از تلاش‌های دیپلماتیک آمریکا، قطر، مصر و ترکیه قدردانی کرد و گفت: «همه طرف‌ها باید به طور کامل به شرایط توافق پایبند باشند. همه اسرا باید آزاد شوند، آتش‌بس دائمی برقرار شود و رنج‌ها پایان یابد.»
کایا کالاس، وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا، نیز توییت کرد: «توافق بر سر فاز اول طرح صلح با غزه، گامی مهم و فرصتی واقعی برای پایان دادن به جنگ ویرانگر و آزادی همه اسرا است. اتحادیه اروپا تمام تلاش خود را برای حمایت از اجرای آن انجام خواهد داد.»
آنتونی آلبانیزی، نخست‌وزیر استرالیا، در سخنرانی خود در پارلمان این کشور از توافق استقبال کرد و گفت: «استرالیا از اخبار توافق اسرائیل و حماس بر سر فاز اول طرح صلح رئیس‌جمهور ترامپ استقبال می‌کند. دو سال گذشته در خاورمیانه پر از روزهای تاریک بود، اما امروز پرتوی از امید می‌بینیم. امروز جهان دلیلی برای امید واقعی دارد.».
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان هم توافق آتش‌بس و آزادی اسرا در نوار غزه را نشانه‌ای امیدوارکننده از راه‌حل در این هفته می‌داند. وی افزود: «تحقیقات در اسرائیل ما را دلگرم می‌کند. واضح است که احتمال زیادی برای رسیدن به توافق با حماس در چند ساعت آینده وجود دارد.» با این حال، او هشدار داد که این توافق هنوز واقعاً نهایی و اجرا نشده است. وی افزود: «بنابراین، ما آن را از نزدیک زیر نظر داریم و مطمئن هستیم که این هفته به راه‌حلی خواهیم رسید.»
همچنین وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این توافث طی بیانیه‌ای اعلام کرد: با یادآوری مفاد بیانیه مورخ ۱۴ مهر ۱۴۰۴ در خصوص پایان‌دادن به نسل‌کشی در غزه، تاکید می‌نماید که جمهوری اسلامی ایران همواره از هر اقدام و ابتکاری که متضمن توقف جنگ نسل‌کشی، خروج نظامیان اشغالگر، ورود کمک‌های بشردوستانه، آزادی اسرای فلسطینی و احقاق حقوق بنیادین فلسطینیان باشد، حمایت کرده است.
در ادامه این بیانیه آمده است: وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای بزرگ مقاومت، بر مسئولیت جامعه جهانی برای ممانعت از نقض عهد رژیم اشغالگر تاکید می‌کند و همه طرف‌ها را به مراقبت و هوشیاری در برابر فریبکاری و بدعهدی رژیم صهیونیستی فرا می‌خواند.
نارضایتی‌های در رژیم صهیونیستی
اما این آتش‌بس پایان کار نیست. بخش عمده‌ای از صهیونیست‌ها در سرزمین‌های اشغالی از توافق آتش‌بس اخیر در غزه به شدت ناراضی هستند و آن را تهدیدی برای امنیت خود می‌دانند. بسیاری از آنها معتقدند تا زمانی که حماس همچنان در غزه حضور دارد و قدرت خود را حفظ کرده، این آتش‌بس نه تنها به نفع اسرائیل نیست، بلکه یک شکست استراتژیک محسوب می‌شود.
چهره‌های راست‌گرای اسرائیلی، از جمله ایتامار بن‌گویر و بزالل سموتریچ، این توافق را "خطرناک" خوانده‌اند و هشدار داده‌اند که ادامه حیات حماس می‌تواند به بازسازی توان نظامی این گروه و تهدیدهای آینده منجر شود.
این نارضایتی در میان برخی خانواده‌های اسرا و فعالان نیز دیده می‌شود که معتقدند توافق فعلی، بدون تضمین خلع سلاح کامل حماس یا نابودی ساختارهای آن، امنیت بلندمدت اسرائیل را به خطر می‌اندازد. آنها استدلال می‌کنند که آتش‌بس موقت تنها به حماس فرصت می‌دهد تا خود را بازسازی کند و تسلط خود بر غزه را حفظ کند. در شبکه‌های اجتماعی مانند X، کاربران عبری زبان این توافق را "ضعیف" و "ناکافی" توصیف کرده‌اند و خواستار پیروزی قاطع بر حماس به جای مصالحه شده‌اند. این واکنش‌ها نشان‌دهنده شکاف عمیق در جامعه رژیم صهیونیستی نسبت به این توافق است.
همچنین شبکه خبری ان‌بی‌سی‌نیوز آمریکا اعلام کرد که به رغم استقبال گسترده اولیه از طرح آتش بس «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری این کشور، آینده آن مشخص نیست.
به گفته این شبکه آمریکایی، اعلام توافق بین اسرائیل و حماس از سوی ترامپ روز پنجشنبه مورد استقبال رهبران جهان، خانواده های اسرای صهیونیست و فلسطینی هایی قرار گرفت که بیش از دو سال جنگ را تحمل کردند با این حال، سوالات فراوانی درباره طرح ۲۰ بندی ترامپ درباره حل موفقیت آمیز مسائل و آینده نوار غزه در بلندمدت وجود دارد که شامل تردیدها درخصوص آینده حماس و نحوه اداره این منطقه است.
این رسانه آمریکایی اضافه کرد: در حالی که حماس درباره مشارکت در روند تبادل زندانیان فلسطینی و سرای صهیونیست توافق کرده، هنوز چیزی درباره خلع سلاح و منحل کردن این جنبش به عنوان شرط اصلی ترامپ در پیشنهاد آتش بس بیان نکرده است.
مرحله اول توافق آتش بس همچنین نگرانی های میان مدت و بلندمدت در غزه را رفع نمی کند. طرح ترامپ بیان می کند که غزه باید به طور موقت توسط یک «کمیته فلسطینی تکنوکرات و غیرسیاسی» اداره شود. این کمیته تحت نظارت «هیات صلح» به ریاست ترامپ و تونی بلر نخست وزیر سابق انگلیس خواهد بود. این وضعیت تا زمانی که تشکیلات خودگردان فلسطین اصلاح شود، ادامه خواهد داشت.
گاردین نیز نوشت: جزییات این طرح صلح ترامپ مهم است و برای ایجاد صلحی پایدار همچنان پرسش‌های دشواری مطرح است. این روزنامه انگلیسی افزود: جزییات و توالی توافق برای پایان دادن به جنگ (رژیم) اسرائیل در غزه همچنان مبهم است. با توجه به موافقت یا حمایت سیاسی کشورهای عربی و دیگر قدرت‌های منطقه از این طرح، این بهترین فرصت برای پایان دادن به جنگ از زمان شکست آتش‌بس در ماه مارس (فروردین) است که غزه را به یک جنگ سخت تر بازگرداند که نزدیک به ده‌ها هزار نفر دیگر شهید شدند که بیشتر آنها غیرنظامی هستند.
به گفته گاردین، مرحله اول طرح صلح، همان طور که ترامپ روز چهارشنبه در یک پست اجتماعی عنوان کرد ساده است: بازگرداندن اسرای صهیونیستی؛ اما یافتن همه آنها و مدیریت عقب نشینی نیروهای (رژیم) اسرائیل می تواند پیچیده باشد.
این روزنامه خاطر نشان کرد که به رغم اظهارات ترامپ درباره بازگشت همه اسرای صهیونیستی و عقب نشینی نیروهای ارتش این رژیم، مسائل بسیاری برای بحث کردن وجود دارد. طرح ۲۰ ماده ای ترامپ ابهامات دشواری را درباره موضوع خلع سلاح حماس در آینده و احتمال موفقیت آن و نیز دیدگاه های تل آویو درباره آینده غزه برانگیخته است.
